Euskal Herria Antzin erregimen garaian

ERREGIMEN ZAHARRA EH
EKONOMIA. Bizirik irautea arazo
GIZARTEA.Gizarte estamentala. (EH aitonen seme ziren guztiak(SS BI))(hala ere mailakatze ekonomikoa zegoen)
POLITIKAMonarkia absolutista menpe. Hemen Foruak (nolabaiteko eskubideak, erregeek “errespetatu behar zituzten”. Foruen pribilegioak merkataritzarako erabiltzen ziren ad
PENTSAMENDUA/ KULTURA* ilustrazioaren ideiak: Euskal Herriaren Adiskideen Elkarteak.
INDUSTRIALIZAZIOAREN HASTAPENAK.
1841.urtetik aurrera industrial iraultza
Kostaldean industria gune nagusiak. Burdinolak eta ontziolak. Gipuzkoan sakabanatuagoa eta Bizkaian meatzaritza eta siderurgia.
Gipuzkoan bertako kapitalarekin.
Trenbide sarea osatzen doa
BIGARREN INDUSTRIALIZAZIOA
1876. tik aurrera, siderurgia, ontzigintza eta industria hidroelektrikoa.
Lehiakortasunari aurre egiteko politika protekzionistak 1891tik. Kontzentrazio handiak osatuz joan Bizkaiko Bankua e.a
LIBERALISMO POLITIKOA
Frantziako iraultzaren eragin zuzena Iparraldean. Hegoaldean Konbentzio gerrarekin zabaldu ziren. Basileako itunarekin bukatu 1795
1808.ean Baionako estatutua (Espainiaren inbasioa). Gizabanakoen eskubide eta askatasun batzuk onartu egiten dira. Foruak galdu egiten dira
Egoera berezia independentzia gerra ematen den bitartean (bi botere).
1812.ean Cádiz-eko konstituzioa.
Espainian eta EH liberalismoa ezartzen doa (Fernando VII hil ondoren 1833). Estatuaren zentralizazioa
GERRA KARLISTAK
Liberal idei eta idei tradizionalisten arteko gerra.
1841.ean Nafarroako lege paktatua sinatu. (Foruen sistemaren jarraipena). Mugak Pirineoetara eraman ziren.
I karlistada 1833-1839
1868 (la gloriosa/sei urte iraultzailea). Hirugarren karlistada (72-76) 1876 ondorioz foruak galduko dira. Kontzertu ekonomikoa zergak ordaintzerakoan.
KLASEEN GIZARTEA EH
Biztanle kopurua gora egin industria guneetan. Langileen bizi baldintzak okerrera egin. Gutxina idei anarkistak eta sozialistak zabalduko dira.
Langileen erreibindikaziorako tresnak greba eta manifestazioak.
MUGIMENDU NAZIONALISTAREN SORRERA
XIX. Bigarren erdialdean hasi, hizkuntza, kultura, historia (euskaldunen ezaugarri tradizionalak) eta abarren inguruan identitatea eratzen doa. Mende bukaeran mugimenduak erradikalizatu.
Sabino Aranak (EAJ) behe eta erdi burgesiakoak bereganatu zituen.